Jesukristoren anaiaren hilobia, ezagutzen ez duzun istorioa

Thriller arkeologiko batetik hartutakoa dirudi jarraian helaraziko dizugun kontakizuna. Baina hala ere, benetakoa da. Trilogia batean zatitutako thrillerra. Hasierako bi zatiak mundu osoko hedabideen bitartez ezagutu ziren, eta ospe handia hartu zuten horrela. Baina trilogia osatzen duen azken abentura apenas zarata sortu gabe gertatu da. Guk, ordea, istorio osoa kontatuko dizugu. Orain dela hiru hamarkada […]

Paleolito aroko parkea, gero eta gertuago

Iritsi berri dira Atapuercara. Orain arte bikote bat baino ez zeukaten. Baina pasa den astean talde oso bat ekarri dute. Paleolito Bizia dute izena, eta jo ta ke ari dira haien ametsa betetzeko lanean. Paleolito aroko ekosistema bat gutxi gora behera nola izen zen bisitariei erakustea. Eta irakastea ere. Horretarako basa piztien erreserba handi bat […]

Faraoi beltzak: Egiptori arnas berria eman zioten nubioak

Vivian Davies zur eta lur gelditu zen. Britainiar Museoko kontserbadoreak aurrean zuena ez zen nolanahiko kontua. Hieroglifikoaz idatzitako hogei lerro inguru baino ez ziren, baina hor kontatzen zenak Egiptoko historiaren pasarte garrantzitsu bat aldatuko zuen. 2002. urtea zen, eta Daviesen aurkikuntza horren ostean faraoien zibilizazioaren inguruan idatzitako liburuak berridatzi behar izan ziren. Luxorretik 90 bat kilometrora […]

Agiri historikoen lapurreta masiboa ikertzen ari da Ertzaintza

Lapurtutako milaka agiri historikoren bila ari da Ertzaintza, ikerketa horretan buru-belarri ari den lantaldeak Lurralderi jakinarazi dionez. Agiri prefilatelikoak dira, posta zigiluak asmatu baino lehenago erabiltzen zirenak. Garai horretan, gutun garrantzitsuak tolestu egiten ziren eta ondoren lakre bat ezartzen zitzaien. Historialari eta adituentzat, noski, gutunen edukia da garrantzitsuena, testu horiek iragana hobeto ezagutzen laguntzen dutelako, […]

Euskal Herriko Kapadoziari begirada berria

Batzuk klaustrofobia eragiteko gai diren zulo txikiak dira. Beste batzuk, berriz, askoz handiagoak dira, eta barruan ibiltzean ematen du erraz bidaia daitekeela denboran zehar. Baina guztiek dute amankomuneko ezaugarria: bikainak dira, mendian tailatutako harribitxi zoragarriak. Faido, Laino eta Markinez herrietan daude kobazulo artifizial horiek, Trebiñuko zonaldean, eta aspaldiko garai baten testigu isilak dira. Kobazulo eremitikoak […]

Halloween, paganismoa ate joka

Urriaren 31an baliteke etxeko txirrinak jotzea. Eta akaso etxeko atea irekitzean mozorrotutako hirukote bat agertuko zaizu. Tira, zalantza askorako tarterik ez dago. Mozorroen atzean ezkutatzen den hirukotea Naia, Ibai eta Junek osatuta dago, herriko ume bihurri horiek. “Trikimailua ala tratua” esango dizute seguruenera. Eta zuk hiru aukera izango dituzu. Tratua onartu eta gozokiak eman ala […]

Munia, ahaztutako arabar erregina

Asturiasko Fruela I.a erregeak (757-768) baskoien aurkako erasoaldia burutu zuenean, lurraldeak eta harrapakinak baino gehiago eskuratu zuen. Bere sorterrirako bueltan emakume gazte bat eraman zuen berarekin batera. Alfontso III.aren kronika da garai horretako gertakarien berri ematen digun dokumentu ia bakarra, eta bertan ere asko ez da azaltzen Muniari buruz. “Baskoiei egindako gerra harrapakinaren parte zen […]